گل ارکیده فالانوپسیس که معروف به ارکیده شاپرکی است، این گل را با نام انگلیسی Moth Orchid و نام علمی Phalaenopsis pulcherrima می شناسند، گل ارکیده از خانواده Orchidaceae می باشد، خاستگاه این گل در کشور های چین ، فیلیپین و تایلند است. همانطور که می دانید دو رنگ از گل ارکیده در ایران طرفدار دارد، صورتی و سفید ما در این مقاله به بررسی نگهداری گل ارکیده سفید و صورتی، نگهداری شاخه گل ارکیده و همچنین به نحوه پرورش گل ارکیده فالانوپسیس می پردازیم.
موسسه گل آرایی فلوآرت، اولین مدرسه گل آرایی ایران می باشد که با مدیریت سرکار خانم مهندس هاله اعتصام یزدانی در سال ۱۳۹۰ تاسسیس شد. مدیریت آموزشگاه فلوآرات دارای مدرک مهندسی منابع طبیعی می باشد. همچنین خانم اعتصام داری یک گل فروشی در جردن می باشد.
خانوم اعتصام متدهای جدید و مدرن گل آرایی را در کشورهای مثل روسیه ، اسپانیا و آلمان نزد اساتید به نامی مثل آقای Araik Galstyan ، DanielSantamaria ، Roberto Silvosa و Gregore Lerschگذرانده اند.
خصوصیات گل ارکیده فالانوپسیس
گل ارکیده بسیار پر طرفدار است، تاکنون حدود 26000 نوع ازگل ارکیده شناخته شده است.که در این میان حدود 62 گونه از آن ها ارکیده فالانوپسیس هستند. گل ارکیده در تمام نقاط جهان وجود دارد به جز قطب. در کشور های خارجی به این گل، گل شب پره می گویند. گل ارکیده فالانوپسیس در جنگل ها روی سنگ ها و یا تنه ی درخت ها و خارج از خاک رشد می کند .گل ارکیده فالانوپسیس در مدت زمان یک سال حدود 2 الی 4 برگ تولید می کند.
کاربردهای گل ارکیده
مصارف دارویی دارد: مثلا از میوه نوعی ارکیده به عنوان داروی ضدبارداری استفاده می شود، وانیل طبیعی که جزیی از یک گل ارکیده است،که خوشبو کننده و طعم دهنده غذا ها است. از پیاز یک گونه ارکیده به عنوان یک دم کرده آرامبخش نیز استفاده می شود. گونه ای دیگر از این گل عامل ضدسرطان است. همچنین برای درمان مسمومیت نیز از این گل استفاده می شود. در ژاپن از شیره نوعی از گل ارکیده چسب تهیه می شود.
آموزش نگهداری و پرورش گل ارکیده فالانوپسیس
برای نگهداری و پرورش گل ارکیده فالانوپسیس نیاز به نور کافی، خاک مناسب، آبیاری به موقع و دمای مناسب است. گل ارکیده مناسب برای نگهداری در آپارتمان ها می باشد چون به نورمتوسطی نیاز دارد. دقت کنید که از تابش مستقیم خورشید دور باشد زیرا در اثر تابش مستقیم خورشید، برگ های گیاه می سوزد .مناسب ترین دما برای این گل دمایی بین 15 تا 25 درجه سانتی گراد می باشد. در ضمن در پاییز و یا هر زمانی از سال می تواند گل دهد، بهترین دما برای گل دهی گل دمای معادل 13 تا 17 درجه سانتی گراد می باشد. گل ارکیده فالانوپسیس را می توانید در قسمتی از منزل که خنک تر است قرار دهید، مثل راه پله ها و یا راهرو ها، دراین شرایط گل می دهد. گل ارکیده فالانوپسیس نیاز به رطوبت بالا دارد. جهت تامین رطوبت مورد نیاز گل می توانید یک سینی پر از آب زیر گلدان قرار دهید تا هوای اطراف گیاه شرجی شود .میزان آبیاری ارکیده هر 5 الی 6 روز یک بار است. خاک مناسب برای ارکیده، استفاده از اسفنج های تکه تکه ، پوست درخت ، پرلیت و خزه می باشد. این گل را هیچ وقت در خاک باغچه کاشت نکنید. زیرا به راحتی دچار بیماری های قارچی می شود. جهت تقویت گل از کود کریستالون صورتی استفاده کنید. کود دهی را هر 3 هفته یک بار انجام دهید.
اگر تمام شرایط را به خوبی برای این گل فراهم کنید به راحتی می توانید شاهد دوباره گل دادن ارکیده خود باشد.
کاشت و تعویض گلدان گل ارکیده فالانوپسیس
تعویض گلدان و کاشت گل ارکیده فالانوپسیس باید پس از خواب گیاه، که معمولا بعد از فصل گل دهی می باشد انجام گیرد یعنی قبل از شروع رشد جدید گیاه. اگر می خواهید گلدان ارکیده را تعویض کنید، به این نکته توجه داشته باشید که ارکیده نباید زود به زود جابجا کرد. تعویض گلدان معمولا هر 2 یا 3 سال یک بار انجام می شود. زمانی که گلدان ارکیده را تعویض می کنید ممکن است ریشه های گل آسیب ببینند یا ناگهان بشکنند از این جهت نباید نگران باشید، قسمت های شکسته شده را قطع کنید گل را به مدت یک تا 2 هفته کمتر آبیاری نمایید.
تکثیر گل ارکیده
گل ارکیده فالانوپسیس به روش تقسیم ریزوم و کاشت بذر تکثیر می شود. زمانی که گل ها خشک هستند گیاه را از خاک درآورید و ریزوم ها را تقسیم کنید، نحوه تقسیم به شیوه ای باشد که هر قسمت دارای ریشه و برگ باشد, سپس روی ریزوم ها خاک بریزید.
تکثیر به روش قلمه
ارکیده های مونوپوریال مثل Arachnis و Vanada را میتوانیم با روش قلمه انتهایی تکثیرکرد. قلمههای ارکیده را باید بین 10 الی 7.5 سانتیمتر بزرگتر در نظر گرفت. قلمه انتهایی Vanada معمولا به طول 30 تا 37 سانتیمتر است و دارای 12 برگ و چند ریشه هوایی می باشد. قلمه هایArachnis هم به طول 45 تا 60 سانتیمتر دارای ریشه هوایی که مستقیم در گلدان کاشته می شود.
تکثیربه روش تقسیم بوته
Cattleya و ارکیدههای چند پایه و خمیده را با روش تقسیم بوته از پایه مادر تکثیر می کنند. این تکثیر بر روی گیاهانی که 6 پیاز کاذب یا بیشتر دارند انجام می شود از بین سومین و چهارمین پیاز کاذب محل برش ریزوم را مشخص می کنند. هر دو قسمت را به صورت مجزا در گلدان میکارند. Cattley ها فقط سالی یک برگ می دهند.
بیماری های گل ارکیده فالانوپسیس و روش درمان
ما در این قسمت در مورد مشکلات ارکیده و آفت های این گل اطلاعاتی را در اختیارتان قرار می دهیم.
✔ اگر جوانه های گل هنگام شب دچار آسیب شدند، به علت وجود حشره تریپش است را درمان گل این است که هر هفته، فقط یک بار آن را با سم حشره کش سم پاشی کنید تا علائم رفع شود .
✔ علت شکوفه ندادن گل ها، فضای زیاد گل ارکیده است گلدان آن را کوچک کنید.
✔ رطوبت و دما مناسب است اما برگ ها خشک شده اند، به علت تابش مستقیم اشعه خورشید بهتر است گیاه را به دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری کنید.
✔ رشد گیاه متوقف شده است چون دما محیط کم است، پس گیاه را به محل گرم تری انتقال دهید.
✔ تار عنکبوت سطح برگ ها را پوشانئه به علت وجود کنه ریز قرمز، با اسفنج پشت برگ ها با سم کنه کش سم پاشی کرده تا عارضه بر طرف شود.
✔ زخم های سفید رنگ بر روی برگ ها و ساقه به علت وجود حشره آفت است. بهتر است گیاه را هر دو هفته یک بار با سم حشره کش نفوذی سم پاشی کنید .
✔ ریزش برگ ها بدون دلیل به علت آبیاری بیش از اندازه است. زهکش را بازدید کنید همچنین آب موجود در زیرگلدانی را خارج کنید .
✔ برگ ها به رنگ تیره و گیاه خشک شده است این عارضه به دلیل کم آبی است، گلدان را به مدت 10 دقیقه درون سطلی پر از آب قرار دهید. در ضمن رطوبت گیاه نیز باید تامین شود.
قیمت گل ارکیده فالانوپسیس
قیمت گل ارکیده بستگی به نوع و رنگ آن دارد مثلا رنگ صورتی قیمتش نسبت به رنگ سفید بالا تر است، در ضمن اگر این گل را در گلدان به همراه ریشه خریداری شود قیمتش نسبت به یک شاخه بریده شده ارکیده بیشتر است. البته هرچه تعداد بیشتری گل روی شاخه ارکیده قرار گرفته باشد قیمت شاخه بالاتر است.